AKÜ BAKIMI

 

Günümüzde tam kapalı sistem akülerin kullanım alanı artmasına rağmen bakım gerektiren açık sistem aküler de kullanılmaktadır.  Akünüz ister kapalı ister açık sistem akü olsun, belli noktaların belirlenen periyotlarda kontrol edilmesi gerekmektedir.

Kontrol periyodu kullanım koşullarına göre değişmekle beraber minimum 6 ayda bir ya da ticari kullanımlarda 3 ayda bir şeklinde yapılmalıdır. Fakat özellikle kış koşullarında kullanılmayan traktörler için; şalter olan traktörde şalter kapatılıp 15-20 günlük periyotlarla 15-20 dakika çalıştırılmalıdır, şayet traktörde şalter yok ise akü traktörden sökülüp oda sıcaklığında bekletilmesi, aynı periyot ve sürelerde traktöre takılarak şarj edilmesi gereklidir.

Aküde ilk kontrol edilecek nokta akü kutup başı bölgesidir. Eğer kutup başında oksitlenme varsa sıcak su yardımıyla kutup başları temizlenmelidir. Oksitli bir şekilde kullanıma devam edilirse kutup başında erime ve enerji iletiminde problemlerden dolayı akü veya araç arıza yapabilir. Diğer önemli nokta akü sabitleme aparatının sıkılığıdır. Eğer sabitlemelerde gevşeme çıkma durumu bulunuyorsa kutup başlarında erime, kutuda deformasyon akülerde aşırı sallanma, vibrasyon kaynaklı ızgaralardaki aktif madde dökülmesinden dolayı performans kaybı meydana gelebilir.

Dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta da elektrolit seviyesi ve yoğunluk değerleridir. Seviye plakaların bir parmak üstünde olacak şekilde ayarlanmalıdır. Eksilme varsa sadece saf su eklenmelidir. Çok aşırı doldurma durumunda araçta yaşanabilecek bir sarsıntı esnasında hücre içindeki sıvının dışarı çıkma olasılığından dolayı araçtaki kablo veya bağlantı noktaları zarar görebilir.

Yapılan kontrollerde hücredeki elektrolit yoğunluk değerleri 1,24 gr/cm3 altında ise aküde sülfatlaşma yani kapasite kaybı başlamış demektir. Bu durumda mutlaka aküye redresör şarjı işlemi uygulanmalıdır. Kapalı sistem akülerde yoğunluk değeri ölçemeyeceğiniz için voltaj değeri ölçüp akünün doluluğu hakkında fikir sahibi olabiliriz. Eğer voltaj değeri 12,4 V’un altında ise aynı şekilde aküye mutlaka redresör şarjı yapılmalıdır.

Uzun süre bekleyen ve şarj edilmeyen akülerde “sülfatlaşma” denilen kimyasal olay gerçekleşebilir. Sülfatlaşmaya, akünün uzun süre stokta beklemesinin dışında  traktörün uzun süre çalıştırılmaması, kayış gevşekliği, elektrik sistemindeki arıza sebebiyle akünün şarj olmaması, elektrik kaçağı olması, elektrik tüketen sistemlerin açık unutulması, dengesiz kullanım  gibi nedenler de etki etmektedir. Bu durumlara da dikkat edilmelidir.

Redresör şarj işlemi öncesi için; Süre, Voltaj ve Akımın bilinmesi gereklidir.

 

Akü Şarj Süresi Tablosu

Yoğunluk (g/cm3)

Renk

Voltaj (V)

Şarj Durumu

Ek Şarj Uygulaması

1,28

Yeşil

...>12,60

Tam Şarjlı - %100

Uygun

1,246

12,60>…>12,40

3/4 Şarjlı - % 75

Akü Kapasitesinin 1/20' si akımla, 6 saat

1,213

Sarı

12,40>…>12,20

1/2 Şarjlı - % 50

Akü Kapasitesinin 1/20' si akımla, 12 saat

1,18

12,20>…>12,00

1/4 Şarjlı - % 25

Akü Kapasitesinin 1/20' si akımla, 18 saat

1,146

Kırmızı

12,00>…>11,70

Ateşleme Sistemi Besleyebilir

Akü Kapasitesinin 1/20' si akımla, 20 saat

1,113

11,70>…

Deşarj Olmuş

Akü Kapasitesinin 1/20' si akımla, 22 saat

Şarj süresi akünün durgun voltaj ya da hücre yoğunluğu ölçülüp İlgili şarj tablosu yardımıyla hesaplanabilir.

Redresör şarjına dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan bir tanesi de şarj alanının yeterince havalandırıyor olması gerekliliğidir. Eğer aküde şarj esnasında oluşan hidrojen gaz sıkışması devam ederken, araç marşına basılırsa hücre içinde meydana gelen mikro bir kıvılcım akünün patlamasına yol açabilir.